PHP Nedir?
PHP (Hypertext Preprocessor), dinamik web siteleri ve uygulamalar geliştirmek için kullanılan, sunucu taraflı (server-side) bir programlama dilidir.Yani kullanıcı web sitesinde bir işlem yaptığında, bu işlem tarayıcıda değil sunucuda çalışır ve sonuç kullanıcıya gönderilir.
PHP, 1995 yılında Rasmus Lerdorf tarafından geliştirilmiştir ve bugün milyonlarca web sitesinde kullanılmaktadır.
WordPress, XenForo, Joomla, Drupal gibi popüler CMS sistemlerinin büyük bölümü PHP tabanlıdır.
PHP Ne İşe Yarar?
PHP, özellikle dinamik içerik gerektiren web projelerinde kullanılır.Statik bir HTML sayfasında içerik sabit kalırken, PHP sayesinde sayfalar kullanıcıya özel hale gelir.
Örnek kullanım alanları:
- Üyelik sistemleri (kayıt, giriş, profil yönetimi)
- Forum ve blog altyapıları
- E-ticaret sistemleri
- İçerik yönetim sistemleri (CMS)
- Form gönderimleri ve veri tabanı işlemleri
- E-posta gönderimi, API bağlantıları, dosya yükleme sistemleri
PHP Nasıl Çalışır?
PHP, bir web sunucusu üzerinde çalışır.Kullanıcı tarayıcıdan bir sayfa istediğinde (örneğin
index.php), sunucu bu dosyayı işler, gerekli kodları yürütür ve sonucu HTML çıktısı olarak kullanıcıya gönderir.Basit akış şöyle işler:
- Kullanıcı siteye girer →
index.phpçağrılır. - Sunucu PHP kodlarını işler.
- Veritabanından gerekli bilgiler alınır.
- Dinamik içerik HTML formatına dönüştürülür.
- Kullanıcının tarayıcısında görüntülenir.
PHP’nin Temel Özellikleri
| Özellik | Açıklama |
|---|---|
| Sunucu Tabanlı | İşlemler sunucu tarafında gerçekleşir, kullanıcıya sadece sonuç gider. |
| Açık Kaynaklı | Ücretsizdir, kodları herkes tarafından geliştirilebilir. |
| Veritabanı Desteği | MySQL, PostgreSQL, SQLite, Oracle gibi sistemlerle uyumludur. |
| Platform Bağımsız | Linux, Windows, macOS gibi sistemlerde çalışabilir. |
| Kolay Öğrenilebilir | Basit sözdizimi sayesinde yeni başlayanlar için idealdir. |
| CMS Uyumluluğu | WordPress, XenForo, Joomla, Magento gibi platformların temel dilidir. |
PHP ile Neler Yapılabilir?
PHP’nin en büyük avantajı esneklik ve geniş kullanım alanıdır.Aşağıda PHP ile oluşturulabilecek sistemlerden bazıları yer alıyor:
- Forumlar: XenForo, phpBB, MyBB
- Blog sistemleri: WordPress, Ghost
- E-ticaret siteleri: OpenCart, PrestaShop, WooCommerce
- Kurumsal web siteleri: Yönetim panelli CMS yapıları
- RESTful API’ler: Mobil uygulamalara veri sağlamak için PHP tabanlı servisler
- Panel sistemleri: Admin ve kullanıcı kontrol panelleri
PHP’nin Avantajları
- Ücretsiz ve Açık Kaynak:
Lisans ücreti yoktur, dünya çapında geniş geliştirici desteği vardır. - Geniş Topluluk Desteği:
Stack Overflow, GitHub, Reddit gibi platformlarda milyonlarca PHP geliştiricisi bulunur. - Kolay Entegrasyon:
HTML, CSS, JavaScript gibi dillerle uyum içinde çalışır. - MySQL ile Uyum:
En popüler veritabanı olan MySQL ile doğrudan entegredir. - Yüksek Performans:
Modern sürümler (özellikle PHP 8+) çok daha hızlı ve güvenlidir. - Sunucu Uyumluluğu:
Tüm hosting firmaları PHP’yi destekler.
PHP’nin Dezavantajları
- Zayıf kod yazımı güvenlik açığı yaratabilir.
(SQL Injection, XSS gibi hatalara dikkat edilmelidir.) - Büyük ölçekli projelerde karmaşık hale gelebilir.
- Alternatif modern framework’lerle (Node.js, Python, Go) rekabet halindedir.
PHP Frameworkleri
PHP’yi güçlü kılan unsurlardan biri de geniş framework ekosistemidir.Framework’ler, proje geliştirme süresini hızlandırır ve güvenliği artırır.
| Framework Adı | Özellik |
|---|---|
| Laravel | Modern, güvenli ve MVC yapısına sahip en popüler framework |
| Symfony | Kurumsal projeler için güçlü altyapı sağlar |
| CodeIgniter | Hafif ve hızlı framework |
| Yii | Basit ama güçlü bir yapıya sahiptir |
| Phalcon | C tabanlı yapısı sayesinde yüksek hız sunar |
Yeni başlayanlar için Laravel, hem topluluk desteği hem de dökümantasyon açısından en uygun seçenektir.
PHP ve Veritabanı İlişkisi
PHP, MySQL başta olmak üzere birçok veritabanı sistemiyle etkileşime geçebilir.Örneğin, bir kullanıcı giriş formunda girdiği veriler şu şekilde işlenir:
Kod:
İçeriği sadece üyelerimiz görebilir.PHP’nin Günümüzdeki Önemi
PHP, her ne kadar eski bir teknoloji olarak bilinse de hâlâ internetin %75’inden fazlasını desteklemektedir.WordPress gibi dev sistemlerin PHP üzerinde çalışması, bu dilin halen vazgeçilmez olduğunu gösteriyor.
Ayrıca PHP 8 sürümü ile birlikte performans, hata yönetimi ve güvenlik açısından büyük gelişmeler yaşanmıştır.
Sık Sorulan Sorular (S.S.S)
1. PHP nedir?PHP, dinamik web siteleri ve uygulamalar geliştirmek için kullanılan açık kaynaklı bir web programlama dilidir.
2. PHP ne işe yarar?
Kullanıcı girişleri, veri tabanı işlemleri, form yönetimi, e-posta gönderimi gibi dinamik işlemleri yürütür.
3. PHP hangi sitelerde kullanılır?
WordPress, Facebook’un eski sürümleri, Wikipedia, XenForo ve çok sayıda CMS PHP ile çalışır.
4. PHP zor mu öğrenilir?
Hayır, sözdizimi basit olduğu için yeni başlayanlar için oldukça uygundur.
5. PHP mi Python mu?
PHP web projelerinde daha yaygın, Python ise yapay zeka ve veri bilimi alanında öne çıkar.
Sonuç:
PHP, dinamik web siteleri geliştirmek için hâlâ en güçlü ve en yaygın dillerden biridir.
Açık kaynaklı yapısı, kolay öğrenilebilirliği ve güçlü topluluk desteği sayesinde hem yeni başlayanlar hem de profesyonel geliştiriciler için idealdir.
Kısacası: PHP, web’in omurgasını oluşturan sessiz kahramandır.
